Spelen met licht


shutnoshut

Active member
Lid geworden
2 augustus 2020
Berichten
39
Locatie
Terra Firma
Het nieuwe aquarium draait nu 45 dagen. Alles wel, maar na een weekje of 2 kreeg ik last van baardalg. Vooral bovenin, bovenop het blad tegen de verlichting aan. Maar over het algemeen kon ik wel stellen dat er een algen probleem was door het hele aquarium. Uiteraard de nodige zaken uitgesloten en wat de meesten onder ons als eerste aanpakken, pakte ik als laatste aan. Het licht. Uiteindelijk de branduren naar beneden geschroefd, van 8 naar 6 uur. En nu 2 weken later zie ik resultaat. Nog steeds algen, maar geen explosieve groei meer en dat terwijl de planten het prima doen.

Nu vind ik 6 uur best wel kort en wil ik het weer gaan opschroeven naar 8 uur. Daarom voor de Akvastabil Lumax verlichting de bijpassende controller gekocht, waarmee ik de verlichting kan dimmen. Maar die heeft naast de dimfunctie een aantal extra opties:
- 1: Sunrise/sunset (30 minuten tot 100% of richting 0%)
- 2: On/off
- 3: Sunrise/sunset, moonlight at night (0,8%) and cloud scenarios (dimmed to 30%)
- 4: Zoals optie 1 met cloud scenarios
- 5: Zoals optie 3 zonder cloud scenarios.


Wat zijn jullie meningen over die opties? Ik vind het allemaal wel fancy, zoals optie 3. Langzaam licht aan, overdag af en toe alsof er een wolk overvliegt, daarna langzaam weer uit om vervolgens over te gaan op nachtlicht tot de volgende dag.
Maar wat is nu de best practice? Schop je met de wolkensimulator de fotosynthese van je planten niet onderuit? En nachtverlichting altijd op 0,8% is dat wel een goed idee?
 
Tja wat vindt je mooi kun je je afvragen. Heb zelf de Aqualantis Easy led en kan ook het eea doen maar gebruik alleen zonsopkomst en ondergang. In de nacht is het licht helemaal uit hier. Je kijkt er dan ook niet naar dus dat heeft denk ik weinig meerwaarde.
 
Wolkensimulatie vind ik onzinnig. Voegt niets toe. Maakt ook niet echt uit voor de planten, maar het is vooral onnodig. Een functie om de functie.
Nachtverlichting zou ik alleen doen 2 of 3 uurtjes savonds. Niet de hele nacht door. Dan slaap je (ik tenminste) en dus niet nodig.

Sunrise sunset is verder wel mooi natuurlijk. Ik speel zelf ook veel met licht en heb allerlei kleuren in de avond. Eerst oranje, dan roodachtig, uiteindelijk langzaam over naar blauwig (nachtverlichting. Erg mooi.

Dus doe wat je mooi vindt
 
Heb helaas geen budget voor die mooie fancy kleurenleds met automatische dimmers en mijn verplichte mening op dit moment is dan ook dat de kleuren vooral uit je bak moeten komen😁. Dus mijn licht is helder budget wit waarbij de planten toch erg goed groeien en al hun groen laten zien . Door de scape en planten komen er ook genoeg schaduwzones waarbij de vissen weer het beste uit komen.
Ter compensatie voor het gemis van die led-chique doe ik s'avonds vaak het gordijn open voor een echte sunset. Mijn licht staat 6u op 100% aan en de rest is voor de echte zon. Op dit moment vanaf 19u.
20200907_173310.jpg
20200907_191345.jpg
 
@Joff Nou een dimmertje is erg goedkoop vandaag de dag. Ik gebruik ook maar gewoon de TC420 en verkrijg daar zeer mooie effecten mee.
En tsja de kleuren uit je bak worden grotendeels bepaalt door de lichtkleur die je erop gooit, dus wel echt een belangrijke factor.

Desalniettemin, mooie bak planten! :) zeker met de natuurlijke sunset!
 
  • Leuk
Waarderingen: Joff
Zet ledverlichting nooit op 100%. Maak daar 95 of desnoods 98% van. Het verlengt de levensduur van leds aanzienlijk.
🤔Heb je hier ook een onderbouwing van?

Heb hier een standaard geclusterde ledbalk die 50.000u 'meegaat'. Dat betekend dat ie na 50.000u nog minstens 70%van de originele lichtopbrengst moet produceren.
Met lichtcyclussen van 8u duurt dat meer dan 17jaar. In de praktijk is die lamp dan allang afgeschreven.
Waar de aanzienlijke winst kan worden gehaald als ik de lamp een paar procent dim is mij dan niet helemaal duidelijk.
 
Tip: Zet ledverlichting nooit op 100%. Maak daar 95 of desnoods 98% van. Het verlengt de levensduur van leds aanzienlijk.
Volgens mij al eens eerder over gehad maar ik 'geloof' dit ook niet.
Als het echt zo was zouden de fabrikanten dit zelf wel in hun modules inbouwen, toch? Dus dat de huidige 98% het nieuwe 100% wordt. Als dat ietsje minder licht maar wel veel langere leeftijd oplevert, zou dat zijn hoe je je product moet opleveren.
 
Laatst bewerkt:
We gaan voorlopig eerst maar eens zorgen dat het licht goed afgestemd is :). Maar Joff, erg mooie bak! En je hebt natuurlijk helemaal gelijk dat de mooie kleuren uit de bak zelf moeten komen. Daar gaan we dan ook keihard aan werken.
 
Volgens mij al eens eerder over gehad maar ik 'geloof' dit ook niet.
Als het echt zo was zouden de fabrikanten dit zelf wel in hun modules inbouwen, toch? Dus dat de huidige 98% het nieuwe 100% wordt. Als dat ietsje minder licht maar wel veel langere leeftijd oplevert, zou dat zijn hoe je je product moet opleveren.
Met name JMB had bij de 3 Watt versie een soort beveiliging ingebouwd waardoor je het ding met je controller op 100% kon zetten met in werkelijk belaste je minder. Dat stond specifiek ook op hun site. Die veiligheid zat er bij de 1 Watt versies niet in vandaar het advies om niet maximaal te belasten. Nu is de formulering kennelijk wat aangepast:

Speciaal ontwikkelde 3 Watt uitvoering (maximaal belast tot 2,5 Watt) JMB Aqua Led - REEF - Bright, t.b.v. het houden van LPS en SPS koralen op grotere dieptes dan b.v. 60-70CM (uitgangspunt is gemiddelde lichtbehoefte LPS en SPS, met specifieke koralen welke een hogere of lagere lichtbehoefte hebben, is geen rekening gehouden, dit dient naar behoefte door de gebruiker zelf te worden ingevuld)
 
Wat betreft de opties in de controller;
- schaduwfunctie (clouds); dik irritant, om de 20 minuten gaat het licht naar mijn idee net iets te lang naar donker
- nachtverlichting 0,8% in het donker is best nog veel

Dus we houden het simpel; sunrise/sunset en een beetje gedimd.
 
LEDs geven meer licht maar zijn minder efficiënt naarmate je meer stroom door de LEDs stuurt.
Hoe meer stroom hoe groter het deel dat opgaat aan warmte. Hoe warmer ze worden hoe sneller ze slijten.

Dimmen kan dus goed zijn voor de levensduur, maar bij een goede kwaliteit lamp zijn niet de grenzen opgezocht van wat de LEDs aankunnen, en worden ze goed gekoeld. Het verschilt per fabrikant of het zinvol is in termen van levensduur.

Zuiniger worden leds wel altijd als je ze dimt.
 
LEDs geven meer licht maar zijn minder efficiënt naarmate je meer stroom door de LEDs stuurt.
Hoe meer stroom hoe groter het deel dat opgaat aan warmte. Hoe warmer ze worden hoe sneller ze slijten.

Dimmen kan dus goed zijn voor de levensduur, maar bij een goede kwaliteit lamp zijn niet de grenzen opgezocht van wat de LEDs aankunnen, en worden ze goed gekoeld. Het verschilt per fabrikant of het zinvol is in termen van levensduur.

Zuiniger worden leds wel altijd als je ze dimt.
Leds branden op een bepaalde stroomwaarde, dat ligt vaak zo in de buurt van zo'n 20 milliAmpére. Dat kan tegenwoordig variëren aanvankelijk van het type leds. Meer stroom door zo'n led sturen zorgt ervoor dat je zo'n led opblaast! Dat is de reden dat leddrivers werken met een constante stroomsterkte. Leds branden namelijk door er een stroom door te sturen. Niet door er een bepaalde spanning over te zetten. De stroom gaat lopen door er een "spanningsval" over te zetten. Maar die stroom is dus constant! Zou je die spanning ook maar iets verhogen neemt de stroom toe en blaas je de led op. Nog even over dat dimmen. Een led kan je niet echt dimmen in de zin zoals dat bij een gloeilamp gebeurd. Een led kan namelijk alleen maar aan staan of uit staan. Om toch een effect te bereiken zodat het lijkt of een led gedimd is wordt het razendsnel aan en uit gezet. Wanneer de led nu voor 50% aan staan én dus 50% uit staat is het voor het oog 50% gedimd. Zet je de led voor 70% aan en 30% uit dan is, je raadt het al, het ding voor 30% gedimd.
 
Leds branden op een bepaalde stroomwaarde, dat ligt vaak zo in de buurt van zo'n 20 milliAmpére. Dat kan tegenwoordig variëren aanvankelijk van het type leds. Meer stroom door zo'n led sturen zorgt ervoor dat je zo'n led opblaast! Dat is de reden dat leddrivers werken met een constante stroomsterkte. Leds branden namelijk door er een stroom door te sturen. Niet door er een bepaalde spanning over te zetten. De stroom gaat lopen door er een "spanningsval" over te zetten. Maar die stroom is dus constant! Zou je die spanning ook maar iets verhogen neemt de stroom toe en blaas je de led op. Nog even over dat dimmen. Een led kan je niet echt dimmen in de zin zoals dat bij een gloeilamp gebeurd. Een led kan namelijk alleen maar aan staan of uit staan. Om toch een effect te bereiken zodat het lijkt of een led gedimd is wordt het razendsnel aan en uit gezet. Wanneer de led nu voor 50% aan staan én dus 50% uit staat is het voor het oog 50% gedimd. Zet je de led voor 70% aan en 30% uit dan is, je raadt het al, het ding voor 30% gedimd.

jah leds hebben een constante stroombron nodig, Afhankelijk van het type LED kan dat nogal variëren, maar het is niet zo dat een LED alleen bij die stroomsterkte oplicht.
geef je ze een lagere stroomsterkte dan branden ze minder fel, tot de stroom te zwak is om de diode uberhaupt op te laten lichten. In de datasheet vind je dan ook brijwel altijd verschillende stroomsterktes terug: max stroomsterkte, typische stroomsterkte en soms ook min stroomsterkte. Hoewel dimmen middels PWM voordelen heeft kun je ook direct met de stroomsterkte de uitput van de LED's sturen.

Het dingetje met LED's is dat wanneer je de stroomsterkte verhoogt, de spanningsval ook toeneemt. Daarmee neemt het stroomverbruik dus sterk toe. sterker dan de lichtopbrengst. En dus zijn LED;s zuiniger/efficiënter bij lagere stroomsterktes. Omdat dimmen via PWM de gemiddelde stroomsterkte verlaagt is het effect daarvan hetzelfde.
 
Een led gloeit op wanneer de stroomsterkte in de buurt komt van de spanningsval komt. Ga er ook maar iets over dan blaas je de led op. De tolerantie die daar in zit is zeer marginaal en heeft met dimmen niets van doen. Als eerder aangegeven; een led staat aan of uit. Dimmen doe je dus door die led, sneller dan het oog kan zien, uit en aan te zetten. Puls Width Modulatie is een van mogelijkheden om dit te doen, maar ook DALI ( Digital Addressable Lighting Interface ) wordt gebruikt. Dat is zelfs een standaardvorm. Analoog dimmen kan ook. Bij wisselstroom kan er gebruik worden gemaakt van fase aansnijding en/of fase afsnijding. Dan is er nog de dim mogelijkheid 1-10V of ook wel 0 tot 10 V. Maar alles werkt met het principe van de led inschakelen of uitzetten.
 
Een led gloeit op wanneer de stroomsterkte in de buurt komt van de spanningsval komt. Ga er ook maar iets over dan blaas je de led op. De tolerantie die daar in zit is zeer marginaal en heeft met dimmen niets van doen. Als eerder aangegeven; een led staat aan of uit. Dimmen doe je dus door die led, sneller dan het oog kan zien, uit en aan te zetten. Puls Width Modulatie is een van mogelijkheden om dit te doen, maar ook DALI ( Digital Addressable Lighting Interface ) wordt gebruikt. Dat is zelfs een standaardvorm. Analoog dimmen kan ook. Bij wisselstroom kan er gebruik worden gemaakt van fase aansnijding en/of fase afsnijding. Dan is er nog de dim mogelijkheid 1-10V of ook wel 0 tot 10 V. Maar alles werkt met het principe van de led inschakelen of uitzetten.

ik snap niet helemaal wat je wilt zeggen. de stroomsterkte en spanning zijn twee verschillende eenheden....

En als de stroomsterkte niet beperkt wordt branden ledjes door, maar een Ledje dat 20 mA kan hebben geeft bij 10 mA ook gewoon licht. alleen minder.
Uit de Datasheets van LED's die ik toevallig heb liggen:
Screenshot_2020-09-23 Cree XLamp XM-L2 LED Data Sheet - XLampXML2 pdf.png

Hier staat duidelijk dat verschillende stroomsterktes mogelijk zijn voor LED's en bij hogere het aantal mA dat er door gaat, hoe meer spanning de LED nodig heeft,
Max is 3000 mA, maar lager gaat prima. Nou is dimmen door de stroomsterkte te verlagen niet prakitsch in de meeste omstandigheden, Maar er is niet mis mee om LED's aan te sluiten op een stroombron die kleiner is dan wat ze maximaal kunnen hebben.

Uit een ander datasheet maar omdat het zo lekker duidelijk is:
Screenshot_2020-09-23 Data_Sheet_LM301H_CRI80_Rev 5 1 pdf.png

1 sterkere stroom betekend hogere spanning.
2 sterkere stroom geeft meer licht.
 
Omdat het inderdaad zo lekker duidelijk is:
Het bovenste plaatje laat zien dat er verschillende stroomsterktes mogelijk zijn voor verschillende leds. Wat ik al aangaf, hierboven, op mijn bericht van gisteren.
Je linkergrafiek laat zie dat bij een stijging van 1/10 Volt je mA al stijgt van van rond de 10 mA naar 35 mA. Je led zou dit al niet overleven.
De rechtergrafiek laat alleen maar zien wat de relatieve lichtintensiteit (Flux) in verhouding tot oplopende stroomsterktes is. Dat wil niet zeggen dat je de stroom sterkte bij één bepaalde led zo zou kunnen opvoeren om zo een led feller te laten branden! Nogmaals een led dim je door het ding razendsnel aan en uit te ztten.
Wij zijn erg off topic dus laten we hier maar stoppen maar misschien is het goed om even wat te lezen over de werking en het dimmen van een led?
 
misschien is het goed om even wat te lezen over de werking en het dimmen van een led?
Goed idee Ben, verbeter je jezelf dan zodra je dat gedaan hebt? want wat je nu uitkraamt slaat helemaal nergens op.
 
Volgens mij al eens eerder over gehad maar ik 'geloof' dit ook niet.
Als het echt zo was zouden de fabrikanten dit zelf wel in hun modules inbouwen, toch? Dus dat de huidige 98% het nieuwe 100% wordt. Als dat ietsje minder licht maar wel veel langere leeftijd oplevert, zou dat zijn hoe je je product moet opleveren.
Ter informatie:
We hadden het al eerder hier over en ik gaf toen aan dat met name JMB aangaf om leds, om de levensduur te verlengen niet op 100 % zou moeten zetten. Er blijken toch wel meer mensen dit aan te geven, hier een leverancier van de TC 420. Toch wel interessant om dit in het achterhoofd te houden. Zelf hou ik voor mijn JMB balken een maximum van 95 á 98 % aan.

Met de TC420 heb je 5-kanalen tot je beschikking die je elk tot 4A kunt belasten. Houd er wel rekening mee dat je voeding dit ook aan moet kunnen. Voor de levensduur van de leds is het aan te raden deze maximaal tot 90% van het vermogen te belasten, iets wat ook geldt voor de voeding trouwens.

Misschien heb je er iets aan.

Groet,
Ben.
 
Ter informatie:
We hadden het al eerder hier over en ik gaf toen aan dat met name JMB aangaf om leds, om de levensduur te verlengen niet op 100 % zou moeten zetten. Er blijken toch wel meer mensen dit aan te geven, hier een leverancier van de TC 420. Toch wel interessant om dit in het achterhoofd te houden. Zelf hou ik voor mijn JMB balken een maximum van 95 á 98 % aan.

Met de TC420 heb je 5-kanalen tot je beschikking die je elk tot 4A kunt belasten. Houd er wel rekening mee dat je voeding dit ook aan moet kunnen. Voor de levensduur van de leds is het aan te raden deze maximaal tot 90% van het vermogen te belasten, iets wat ook geldt voor de voeding trouwens.

Misschien heb je er iets aan.

Groet,
Ben.
Ja ik lees het.
Ik ga er dan vanuit dat dit met de warmteontwikkeling te maken heeft en dat dus aannames gedaan worden voor de omstandigheden waaronder de leds branden (wel of niet goed gekoeld, bijvoorbeeld kap open of dicht).
Dan kom je toch weer terug op het 'design' van de ledmodules. Als de module totaal geen rekening houdt met afvoer van warmte, dan is het inderdaad zeker niet aan te raden om ze altijd op 100% te zetten. Echter dan zou de leverancier dit er eigenlijk bij moeten melden.

De 90% is ook arbitrair gekozen. Want waarom dan niet altijd op 70% zodat de LEDs nog langer mee gaan?

Dus ik ben het er helemaal mee eens: hoe lager (%) je ze zet, des te langer gaan ze mee.
Maar wat ook geldt: hoe beter je koeling/omstandigheden/design: des te langer gaan ze mee

JMB weet/vindt blijkbaar van hun eigen modules dat de koeling meestal niet toereikend is en vandaar dat ze hem op een lager percentage zetten. Dat is netjes.
 

Terug
Bovenaan