Een Zuid-Amerikaans biotoop maken? De basis; 3 rivieren.


Eco Creations

Well-known member
Lid geworden
23 maart 2018
Berichten
845
Leeftijd
35
Locatie
Heerlen
Je wilt een Zuid-Amerikaans biotoop gaan beginnen, maar hoe doe je dat? Hieronder help ik je met de basis.

Inleiding
De meningen over hoe strikt hobbyisten zich aan biotoopgetrouwe materialen moet houden lopen uiteen. Ik ben van mening dat we bij het creëren van een biotoop best wat artistieke vrijheid mogen nemen. We doen dit als hobby, vaak duizenden kilometers verwijderd van het kleine stukje natuur dat we proberen na te bootsen, en het komt dus niet aan op exact dezelfde stenen en takjes. Maar er zijn gelukkig wel wat algemene eigenschappen die we kunnen volgen.

De rivieren in Zuid-Amerika kunnen we in een drietal categorieën onderscheiden:
  1. Blackwater- (Igapó forest);
  2. Clearwater;
  3. Whitewater- (Várzea forest).
Blackwater rivieren en de Igapó forest
pH 3.8 – 5.4
Blackwater.JPG


De blackwater rivieren danken hun naam aan het donker gekleurde water, variërend van oranje tot een donkere koffiekleur. Laat geen misverstand ontstaan tussen kleur en helderheid, wanneer er een tijdje geen regen is gevallen kan de zichtbaarheid in deze rivieren wel tot 9 meter diepte zijn. Meestal is je aquarium echter niet zo diep ;)
De kleur van het water wordt veroorzaakt door tannine. Een stof dat voorkomt in organisch materiaal. Planten bevatten tannine om zichzelf onverteerbaar te maken. Hun doel in de natuur is om dieren ervan te weerhouden de vruchten of zaden te eten voordat deze rijp zijn. Wanneer takken, bladeren, zaden en noten op de grond vallen en in aanraking komen met water komen de tannines vrij in het water. Hierdoor verzuurt het water en daalt de pH waarde. Het zure water houdt de populaties van parasieten en bacteriën tot een minimum beperkt. Om deze reden worden blackwater rivieren beschouwd als een van de schoonste natuurlijke wateren.

Rondom enkele blackwater rivieren liggen zogenaamde blackwater bossen, de Igapó. Portugees voor ‘wortelbos’. Deze omliggende bossen worden zo genoemd omdat ze overstromen tijdens het regenseizoen wanneer het waterpeil wel tot 10 meter kan stijgen. De blackwater bossen staan soms wel 6 maanden onder water. Door de zuurtegraad van het water zijn het aantal boom- en plantsoorten dat hier kan groeien beperkt. De hier voorkomende dieren zijn ook aangepast aan de omstandigheden. De schitterende, iriserende kleuren van veel kleine, scholende soorten zoals kardinaaltetra’s, worden verondersteld de school te helpen bij het herkennen van haar leden in het donkere water.

Whitewater rivieren en de Várzea forest
pH 6.3 – 8.0
Whitewater.JPG

Ondanks de café-au-lait uitstraling staan whiteriver rivieren dus bekend als white- of brownwater rivieren. Door de enorme regenval tijdens tropische regenbuien vloeien er tonnen sediment uit de bergen en omliggende bosgebied en regenwoud. De hoeveelheid sediment is zelfs nog groter daar waar de bodem onbeschermd is door ontbossing.

De grote hoeveelheid sediment in deze rivieren resulteert in een grote hoeveelheid nutriënten in het water, het is met name rijk aan calcium.
Ook aan de oevers van whitewater rivieren zijn bossen te vinden die eveneens tijdelijk overstromen tijdens het regenseizoen Deze overstroomde omliggende bossen van whitewater rivieren worden várzea genoemd. Portugees voor overstromingsvlakte. De vegetatie in deze várzea is meer divers t.o.v. de Igapó. Door het sediment dat aangevoerd wordt door de whitewater rivieren bevatten de bodems in várzea bossen een hoog gehalte aan nutriënten. Echter, omdat veel whitewater rivieren ook gevoed worden door blackwater zijrivieren hebben ze op sommige plaatsen een licht zure tot neutrale pH.

De verschillen tussen blackwater van de Rio Negro en de whiteriver van de Amazone worden direct duidelijk daar waar de twee rivieren elkaar ontmoeten vlakbij Manaus, Brazilië. De rivieren stromen naast elkaar, duidelijk te onderscheiden als gescheiden wit en zwart water, voordat ze na enkele kilometers samenvloeien.
Rio Negro en Rio Amazonas.jpg


Clearwater rivieren
pH 6.0 – 7.0
Clearwater.JPG

Er zijn verschillende soorten clearwater rivieren. De clearwater rivieren in de hooglanden lopen door eeuwenoude rotsformaties en zijn vaak snelstromend. Omdat deze rotsformaties zo oud zijn en niet langer eroderen is er weinig sediment. Zoals de naam al zegt vermoed, bevatten deze rivieren daardoor helder water. Ook in de lager gelegen gebieden komen smalle clearwater rivieren en stroompjes voor. De samenstelling van het water in deze lager gelegen gebieden lijkt op die van regenwater, dat wil zeggen dat de concentratie van belangrijke voedingsstoffen laag zijn en natrium relatief dominant.
Vanwege hun helderheid en mineraalgehalte bevatten sommige clearwater rivieren een overvloed aan plantengroei. Bovendien groeien er algen op het rotsachtige substraat waarmee ze een verscheidenheid aan meervallen, beter bekend als ‘Pleco’s’ voeden.
Clearwater rivieren hebben een hogere pH en bevatten meestal opgeloste mineralen, waardoor het water harder is dan zowel blackwater- als whitewater rivieren.

Tot slot
Het verschil in watersamenstelling en zichtbaarheid tussen black-, white- en clearwater rivieren resulteert in verschillen in flora en fauna. Hoewel er een aanzienlijke overlap is in de fauna die in de verschillende riviertypen wordt aangetroffen, zijn er ook veel soorten die slechts in één van hen worden aangetroffen.
Veel blackwater en clearwater soorten zijn beperkt tot relatief kleine delen van de Amazone, aangezien verschillende blackwater- en clearwater systemen worden gescheiden (en daardoor geïsoleerd) door grote whitewater systemen. Deze “barrières” worden beschouwd als een van de belangrijkste oorzaken bij allopatrische soortvorming in het Amazonebekken. Hierbij ontstaan dochtersoorten uit een vooroudersoort door toedoen van een duidelijke ruimtelijke scheiding. Door de ruimtelijke scheiding kan de dochterpopulatie zich ontwikkelen tot een aparte soort.
Riviertypen Amazone.jpg


Bronnen:
https://www.rainforestcruises.com/guides/amazonian-river-types-blackwater-whitewater-clearwater
http://amanotakashi.net/portfolio/amazon/underwater.html
https://tanninaquatics.com/
https://amazonwaters.org/

https://en.wikipedia.org/wiki/Blackwater_river
https://en.wikipedia.org/wiki/Whitewater_river_(river_type)
https://en.wikipedia.org/wiki/Clearwater_river_(river_type)
 
Mooi informatief stukke Niels. De links zal ik nog eens apart bekijken 👍.

Gr. Ed
 

Terug
Bovenaan