Welk tekort hebben deze 2 planten?

[Miro]

De cryptocoryne willisi lijkt mijzelf meer een wendtii. Staat er al 2 jr in. Groeit heel goed, maar sommige bladeren worden aan de randjes en uiteindes bleek + er vallen wat gaatjes in. Dit kunnen echter best wel heel erg oude bladeren zijn, want ik snoei hem bijna nooit. Misschien dus "bladouderdom?"
Ik weet dat crypto's veel ijzer nodig hebben, maar als ik het nalees op internet (meerdere bronnen) klinkt het het meeste als een kalium(sulfaat?)tekort. Ik zie geen vraat.

De nymphaea lotus taiwan green: staat er nu 5 mnd. Groeide eerst goed, later stagneerde dit en nu sterven oudere bladeren af, nadat ze gelig worden en gaatjes krijgen. Gaatjes kunnen ook komen doordat garnalen aan de stervende bladeren eten, heb ik zien gebeuren.

Achtergrondinfo van deze low-tech bak:
- geen CO2
- daarom weinig licht
- en slechts 1x per 2 maanden waterwissel
- geen algen
- wekelijks 5 ml basis bemesting: https://www.aquariumbemesting.nl/nl/onze-producten/vloeibaar-kant-en-klaar/basis. Bevat ook kalium en ijzer.
- kleibolletjes van zelfde website. Laatste keer was 7 mnd geleden.
- af en toe een enkele NKP capsule, heel weinig anders lopen nitraat en fosfaat in het water te veel op.
- waterwaardes 1 maand terug, voor 55% waterwissel:

pH	KH	GH	NH3	NO2	NO3	PO4
7.5	3	5	0.0	0	20	3.5

De KH was 2 jaar terug, na indraaien van de bak, 7 en daalt sindsdien gestaag. Nooit iets aan gedaan, behalve waterwissels (kraanwater heeft KH van 9). Laatste maanden fors gedaald van 5 naar 3.
De GH is in 2 jr tijd gedaald van 6 naar 5, dat valt mee dus.

Ik weet al dat veel planten het moeilijk hebben in mijn bak door laag CO2 en laag licht. Als dat het geval is, dan neem ik simpelweg afscheid van de plant. Maar ik weet nu dus niet zeker of dat het geval is, of dat er een tekort is aan bijv kalium of carbonaat of een ander element.

Wat raden jullie mij aan?
- nieuwe kleibollen bij crypto ga ik sowieso doen
- ijzer en/of kalium toevoegen?
- sporenelementen in water meten? zo ja, hoe?

Dank!

 

[Bertjeblup]

Denk ijzer of kalium.

 

[Akwarium]

weinig waterverversen zorgt dat de KH daalt.
ijzer is geen mobiele voedingstof ijzer tekort zie je dus in de eerste plaats in nieuw blad.
Kalium tekort is mogelijk maar niet heel waarschijnlijk als je wekelijks conform voorschrift bemest.

vaker verversen, bijv wekelijks 20% zou ik je in de eerst plaats aanraden, dikke kans dat je planten dan weer gaan groeien.

 

[Drup]

weinig waterverversen zorgt dat de KH daalt.
ijzer is geen mobiele voedingstof ijzer tekort zie je dus in de eerste plaats in nieuw blad.
Kalium tekort is mogelijk maar niet heel waarschijnlijk als je wekelijks conform voorschrift bemest.

vaker verversen, bijv wekelijks 20% zou ik je in de eerst plaats aanraden, dikke kans dat je planten dan weer gaan groeien.

Is het niet zo dat veel mensen met een "low tech" aquarium minder vaak waterwissels doen om schommelingen in de co2 te voorkomen of minder te maken?

Is dat dan zoals hier een kwestie van kijken welke van de verschillende "kwaden" het minste kwaad kunnen?

 

[Miro]

Is het niet zo dat veel mensen met een "low tech" aquarium minder vaak waterwissels doen om schommelingen in de co2 te voorkomen of minder te maken?

Is dat dan zoals hier een kwestie van kijken welke van de verschillende "kwaden" het minste kwaad kunnen?

Klopt, dat is belangrijk omdat er bij een waterwissel gassen zoals CO2 in het water komen, en de planten dan uit hun "CO2-zuinige modus gaan". Daarnaast is er minder afval, aangezien alles op een lager pitje draait.
Vaker w.w. ben ik dus niet heel happig op zonder duidelijke reden. 1x per maand zou ik nog wel doen.

 

[Miro]

Erg bedankt voor jullie reacties.

weinig waterverversen zorgt dat de KH daalt.

Dat lijkt me inderdaad logisch. Door het verbruik van carbonaat door de planten toch?

ijzer is geen mobiele voedingstof ijzer tekort zie je dus in de eerste plaats in nieuw blad.

Slimme opmerking, dan kan het inderdaad geen ijzer zijn, want de jonge blaadjes zijn wel normaal groen ipv donkergroen, maar zijn intact en hebben geen blekere randen.

Kalium tekort is mogelijk maar niet heel waarschijnlijk als je wekelijks conform voorschrift bemest.

Mee eens.

Bij de crypto denk ik dat het misschien wel gewoon oud blad is. De plant handhaaft zich ook prima.
De nymphaea is echt achteruit aan het gaan.

 

[Akwarium]

Is het niet zo dat veel mensen met een "low tech" aquarium minder vaak waterwissels doen om schommelingen in de co2 te voorkomen of minder te maken?

Is dat dan zoals hier een kwestie van kijken welke van de verschillende "kwaden" het minste kwaad kunnen?

leidingwater kan meer co2 bevatten. Maar als het co2 gehalte van leidingwater 10 ppm hoger is dan in het aquarium dan verhoogt een 20% verversening het co2 gehalte tijdelijk met max 2 ppm, dat is peanuts. En dat is alleen als het water van de leiding direct in het aquarium loopt. komt het ergens in contact met lucht dan verdwijnt dan al veel naar de atmosfeer.

Lang niet verversen zorgt dat de waterkwaliteit achteruit gaat, Dat groeiremmende stoffen zich ophopen, dat hardheid en pH dalen dat vuil zich op kan hopen etc. Als je dan gaat verversen krijg je flinke schommelingen in waterwaardes. Alles wat je niet wilt. zo'n afweging lijkt me niet heel moeilijk.

De KH kan op verschillende manieren dalen. door nitrificatie verzuurt het water dit wordt gebufferd door de KH dit gebeurt altijd en is de belangrijkste reden voor dalende waarden. Planten kunnen middels biogene ontkalking CO2 halen uit HCO3. Dit is redelijk uitzonderlijk in aquaria zeker zonder felle verlichting.

 

[triple]

Vanaf een leeftijd +-9maanden durven bij mijn de oude crypto bladeren dit ook eens voorhebben.
Je N/P is voldoende hoog , je huidige sporenelementen voeding bevat geen calcium

 

[Miro]

leidingwater kan meer co2 bevatten. Maar als het co2 gehalte van leidingwater 10 ppm hoger is dan in het aquarium dan verhoogt een 20% verversening het co2 gehalte tijdelijk met max 2 ppm, dat is peanuts. En dat is alleen als het water van de leiding direct in het aquarium loopt. komt het ergens in contact met lucht dan verdwijnt dan al veel naar de atmosfeer.

Lang niet verversen zorgt dat de waterkwaliteit achteruit gaat, Dat groeiremmende stoffen zich ophopen, dat hardheid en pH dalen dat vuil zich op kan hopen etc. Als je dan gaat verversen krijg je flinke schommelingen in waterwaardes. Alles wat je niet wilt. zo'n afweging lijkt me niet heel moeilijk.

De KH kan op verschillende manieren dalen. door nitrificatie verzuurt het water dit wordt gebufferd door de KH dit gebeurt altijd en is de belangrijkste reden voor dalende waarden. Planten kunnen middels biogene ontkalking CO2 halen uit HCO3. Dit is redelijk uitzonderlijk in aquaria zeker zonder felle verlichting.

Het is duidelijk dat je niet zomaar wat beweerd. Maar 'normaal of weinig verversen in een low-tech bak' is een andere (interessante) discussie wat mij betreft. (Mijn persoonlijke ervaring en de theorie over de hoeveelheid rubisco enzym doen mij geloven dat ik beter spaarzaam kan verversen. Overdreven goed filteren is daarbij een vereiste.)

Vanaf een leeftijd +-9maanden durven bij mijn de oude crypto bladeren dit ook eens voorhebben.
Je N/P is voldoende hoog , je huidige sporenelementen voeding bevat geen calcium

Ik haal de blaadjes er dan maar uit.
Calcium zit normaal gesproken voldoende in leidingwater. Ken jij gevallen waarin er calcium gesupplementeerd moet worden?
Als zowel calcium als carbonaat laag is, zou je er geen stukje krijt bij kunnen doen (theoretisch dan, ik ga nog liever waterwisselen ).

 

[triple]

Stukje krijt of iets meer verversen zijn mogelijkheden of wat GH+ of calciumcarbonaat
Van tekort aan calcium heb ik nog nooit uit eerste hand gehoord (wordt maar weinig gemeten in de aquariumhobby )

 

[Akwarium]

Calcium zou bij een GH van 5 meer dan voldoende aanwezig moeten zijn, de GH is de optelsom van Calcium en Magnesium. Kraanwater bevat doorgaans meer Calcium dan Magnesium.

opzichzelf kun je lang discuseren over hoeveel je moet of hoe weinig je kan verversen. Maar ik denk dat de trage of afwezige groei waarschijnlijk iets te maken heeft met de waterkwaliteit.

 

[Ronald_J]

leidingwater kan meer co2 bevatten. Maar als het co2 gehalte van leidingwater 10 ppm hoger is dan in het aquarium dan verhoogt een 20% verversening het co2 gehalte tijdelijk met max 2 ppm, dat is peanuts. En dat is alleen als het water van de leiding direct in het aquarium loopt. komt het ergens in contact met lucht dan verdwijnt dan al veel naar de atmosfeer.

Ja, en toch... Ik kan het zelf ook niet verklaren, maar... Ik heb onlangs een pH logger geïnstalleerd. Na een waterwissel van 25% zie ik de pH wezenlijk dalen. Kan zomaar 0.2 punt zijn. Dat effect blijft nog dagen zichtbaar. Na de waterwissel zie ik de pH nog uren dalen. In de dagen daarna zie ik het weer langzaam omhoog kruipen. De GH en KH blijven gewoon gelijk.
Ik zie de planten ineens enthousiast gaan groeien voor een paar dagen en daarna vallen ze stil en nog een dag later heb ik draadalg op de toppen van de planten.
Als ik niet ververs dan heb ik dat dus niet.

Lang niet verversen zorgt dat de waterkwaliteit achteruit gaat, Dat groeiremmende stoffen zich ophopen, dat hardheid en pH dalen dat vuil zich op kan hopen etc. Als je dan gaat verversen krijg je flinke schommelingen in waterwaardes. Alles wat je niet wilt. zo'n afweging lijkt me niet heel moeilijk.

Misschien een beetje off topic. Maar over welke stoffen hebben we het dan? Als je niet meer dan 25% ververst dan zal de sprong in stoffen ook meevallen.

 

[Akwarium]

Ja, en toch... Ik kan het zelf ook niet verklaren, maar... Ik heb onlangs een pH logger geïnstalleerd. Na een waterwissel van 25% zie ik de pH wezenlijk dalen. Kan zomaar 0.2 punt zijn. Dat effect blijft nog dagen zichtbaar. Na de waterwissel zie ik de pH nog uren dalen. In de dagen daarna zie ik het weer langzaam omhoog kruipen. De GH en KH blijven gewoon gelijk.
Ik zie de planten ineens enthousiast gaan groeien voor een paar dagen en daarna vallen ze stil en nog een dag later heb ik draadalg op de toppen van de planten.
Als ik niet ververs dan heb ik dat dus niet.


Misschien een beetje off topic. Maar over welke stoffen hebben we het dan? Als je niet meer dan 25% ververst dan zal de sprong in stoffen ook meevallen.

Het is idd offtopic dus misschien beter om hier in een ander onderwerp over verder te gaan. Maar als je weinig ververst kan de verandering in watersamenstelling door een verversing een hele serie aan chemische en biologische reacties in gang zetten. veranderingen in pH en hardheid, inonenwisseling met mulm, verschuivingen in verhoudingen tussen carbonaten, en in mindere mate fosfaten, verandering in zuurstofgehalte. En dan vervolgens de biologische effecten die dat heeft, zuurstof gehalte kan effect hebben op de efficiëntie van fotosynthese, pH heeft effect op de opneembaarheid van voedingsstoffen, zuurstof en co2 op de activiteit van bacteriën, er is een relatie tussen hardheid en de uitscheiding van DOC en DON van planten, Die uitscheiding heeft effecten op de epyfitsche microflora. Hoe meer je in de onderwerpen duikt hoe langer de lijst met factoren en processen die invloed hebben.

Er zijn zo veel verschillende verklaringen en te weinig toegankelijke kennis om ze aan te toesten, dat het giswerk is om alles te verklaren.

Het is een mathematische zekerheid dat, mits het water waarmee je ververst van een constante samenstelling is, verversen met een hoge frequentie leid tot kleinere veranderingen in water samenstelling in het aquarium en meer stabiliteit (en dat grotere verversingen leiden tot het sneller bereiken van relatieve stabiliteit)
voorbeeldje: stel je voor dat er iedere dag 1 ppm afvalstoffen in je aquarium onstaat (gewoon een fictief getal) In situatie 1 verversen we iedere 60 dagen 50%, in situatie 2 iedere week 33% (mijn standaard) een verloop van 200 dagen ziet er dan zo uit:

Naast dat je ziet dat stoffen zich veel minder hoog opstapellen, vlakt de grafiek ook veel sneller af en is de schommeling veel kleiner bij vaker verversen.

Het is mijn ervaring dat ik in de eerste maanden na het opzetten van een aquarium best wel uitbraken van bruine alg, draadalg e.d. heb maar dat die met geduld, poetsen en gewoon doorgaan na een paar maanden verdwijnen en niet meer voorkomen zolang ik de routine vasthoud. De biologie erachter kan ik niet hard maken, de wiskunde spreekt voor zich imo.

 

[Miro]

Laten we dan maar vol off topic gaan Die planten boeien me al lang niet meer haha

Zoals je zelf al zegt:

Er zijn zo veel verschillende verklaringen en te weinig toegankelijke kennis om ze aan te toesten, dat het giswerk is om alles te verklaren.

Daarmee haal je eigenlijk je eigen theorie onderuit. Immers, bovenstaande uitspraak geldt ook voor jou.

veranderingen in pH en hardheid, inonenwisseling met mulm, verschuivingen in verhoudingen tussen carbonaten, en in mindere mate fosfaten, verandering in zuurstofgehalte. En dan vervolgens de biologische effecten die dat heeft, zuurstof gehalte kan effect hebben op de efficiëntie van fotosynthese, pH heeft effect op de opneembaarheid van voedingsstoffen, zuurstof en co2 op de activiteit van bacteriën, er is een relatie tussen hardheid en de uitscheiding van DOC en DON van planten, Die uitscheiding heeft effecten op de epyfitsche microflora. Hoe meer je in de onderwerpen duikt hoe langer de lijst met factoren en processen die invloed hebben.

--> Vervolgens toon je een extreem versimpeld mathematisch bewijsstuk waarbij je al die factoren buiten beschouwing laat.
Dat 33% per 7 dgn meer waterverversing is dan 50% per 60 dgn weten we allemaal... De misvatting is dat in jouw bak en in mijn bak de afvalproductie even hoog is. Tuurlijk, bij CO2 aquaria met felle LED-lampen en veel vissen moet er meer ververst worden, alles draait daar in een hogere versnelling..

Ik kan geen fantastische tegentheorie lanceren. Wel wil ik erop wijzen dat weinig verversen in de praktijk wel degelijk succesvol kan zijn. En praktijk >> theorie.
De persoonlijke ervaringen van mij en @Ronald_J wegen daarbij niet zwaar mee (n=2...), maar wel het feit dat er wereldwijd genoeg succesvolle (Walstad) aquaria bestaan waar slechts een paar keer per jaar een waterwissel gedaan wordt, of het feit dat in de aquaria van vroeger (met de zwakkere TL-buisjes) iedereen weinig ververste.


Wat doe ik dan tegen afvalstoffen?
--> lagere visbezetting
--> goed filter
--> veel planten

Ben ik een expert? Totaal niet. Zie de reden van dit topic.
Hou ik van een goede discussie? Zekers

 

[Akwarium]

Laten we dan maar vol off topic gaan Die p

Zoals je zelf al zegt:

Daarmee haal je eigenlijk je eigen theorie onderuit. Immers, bovenstaande uitspraak geldt ook voor jou.

zekers, beetje nuance kan geen kwaad.

--> Vervolgens toon je een extreem versimpeld mathematisch bewijsstuk waarbij je al die factoren buiten beschouwing laat.
Dat 33% per 7 dgn meer waterverversing is dan 50% per 60 dgn weten we allemaal... De misvatting is dat in jouw bak en in mijn bak de afvalproductie even hoog is. Tuurlijk, bij CO2 aquaria met felle LED-lampen en veel vissen moet er meer ververst worden, alles draait daar in een hogere versnelling..

Ik kan geen fantastische tegentheorie lanceren. Wel wil ik erop wijzen dat weinig verversen in de praktijk wel degelijk succesvol kan zijn. En praktijk >> theorie.
De persoonlijke ervaringen van mij en @Ronald_J wegen daarbij niet zwaar mee (n=2...), maar wel het feit dat er wereldwijd genoeg succesvolle (Walstad) aquaria bestaan waar slechts een paar keer per jaar een waterwissel gedaan wordt, of het feit dat in de aquaria van vroeger (met de zwakkere TL-buisjes) iedereen weinig ververste.


Wat doe ik dan tegen afvalstoffen?
--> lagere visbezetting
--> goed filter
--> veel planten

Ben ik een expert? Totaal niet. Zie de reden van dit topic.
Hou ik van een goede discussie? Zekers

de bron van "vervuiling" in het aquarium is het gevolg van omzetting in het aquarium hoofdzakelijk op basis van stoffen toegevoegd door de aquariumhouder.

We gooien allemaal voer, en vaak ook plantenvoeding in de bak. en voegen energie toe in de vorm van licht en warmte. Die deels ook weer verloren gaat. Net als dat sprake is van gasuitwisseling en verdamping etc. Het aquarium is geen zichzelf instandhoudend ecosysteem. Hou je op met het geven van voeding en energie dan sterft het meeste binnen afzienbare tijd. Het hele idee van kringlopen in het aquarium is dus nogal betrekkelijk. Zonder constante input stoppen veel van de processen.
Een deel van die input verlaat het aquarium via gasuitwisseling, via het snoeien van planten, weghalen van vuil uit het filter etc. Maar dat voorkomt nou eenmaal niet dat er alsnog ophoping plaats vind van afvalstoffen die niet of niet snel genoeg worden afgebroken en omgezet. Een waterverversing is een goede compensatie en nodig.

Als je minder vis hebt, geef je minder voer, is minder imput, dus hoef je ook minder stoffen af te voeren. Minder vissen produceren minder afval. Dat is vrij eenvoudig. Maar heeft ook niet zoveel te maken met high tech en low tech. Factoren als temperatuur, levensfase en type vis (omnivoor/ carnivoor etc) hebben wel invloed. Onduidelijk is ook wat de uitstoot van hormonen e.d. doet.

Planten is een stuk ingewikkelder. Naast suikers maken planten ook allerlei andere stofjes aan met allerlei verschillende functies. Zowel de suikers als die secondaire stoffen komen in het water terecht. Het hebben van aquariumplanten leid zeer waarschijnlijk tot een toename van opgeloste organische stoffen in het water. Meestal DOC genoemd.
Met meer licht en co2 groeien planten doorgaans sneller. De stofwisseling is sneller, opname van stoffen als fosfaten en stikstof is groter maar ook de uitscheiding van stoffen.

Het probleem is dat ook andere factoren de groeisnelheid bepalen. Het type plant bijv. een snelgroeiende stengelplant of een traag groeiende reofyt is nogal een verschil. En iwagumi met veel licht en co2 maar enkel een tapijtje voorgrondplantjes heeft per saldo misschien wel minder plantengroei dan een lowtech bak met bossen waterpest of andere snelgroeiers. Andere factoren zoals zuurstof gehalte en waterhardheid hebben invloed op DOC dat door planten wordt afgegeven. Planten hebben in verschillende mate aanpassingen. Zo zijn sommige planten er heel goed in om stofjes aan te maken waardoor algen niet op hun bladeren groeien. Andere hebben veelvuldigere symbiotische relaties met schimmels en bacteriën, De opname en afgifte van stoffen door planten is ingewikkelder dan enkel co2 en licht.

Een andere bron van DOC's is uitaard het microscopisch leven dat dood materiaal in je bak afbreekt. Of gewoon dood materiaal zelf dat stoffen afgeeft. Minerale stoffen kunnen we met testen aantonen, en in meer of mindere mate ook de concentratie van bepalen. Organische stoffen bestaan geen testjes voor, je kunt ze waarnemen als kleur of geur maar daarmee houd het wel op.

Nog ingewikkelder is het effect van DOC, er is best veel literatuur over maar daarin wordt vaak niet of nauwelijks gekeken naar om welke stoffen het gaat of wat de oorsprong ervan is. Een aantal effecten zijn: het remt fotosynthese en algen en plantengroei. Het heeft een positief effect op de opname van sporenelementen, er gaat een beschermende werking vanuit voor vissen, het heeft tal van effecten op het microbiotisch leven. Grosso modo is vaak het idee dat een kleine hoeveelheid positief is voor het aquarium. Denk ook aan het toevoegen van bladeren of hout voor bepaalde dieren. Maar te veel is ook niet goed, met name voor de planten niet.

Het idee dat je zonder veel licht en co2 aanzienlijk minder vervuiling hebt vind ik lastig, Het zou best kunnen zijn. Maar dan is veel planten in een low tech bak ook niet perse voordelig.

als de werkelijke hoeveelheid afvalstoffen hoger of lager is dan wat ik in het model heb gegooid maakt dat uit voor de absolute getallen, niet voor de vorm van de grafiek. Je houdt met weinig verversen gewoon veel langer een stijgende trent en grotere schommelingen. Hoe vaker en meer je ververst hoe stabieler en sneller stabiel. In absolute zin is het misschien niet nodig om zo vaak/veel te verversen, maar het maakt wel degelijk verschil.

 

[jessicapilon]

Het is idd offtopic dus misschien beter om hier in een ander onderwerp over verder te gaan.

Ik denk dat deze materie voor de meeste leden ook lastig is te volgen en hier niet ontopic dus wellicht is het een goed idee om voor de geïnteresseerden een topic over dit onderwerp aan te maken

 

[Miro]

Okay, dan zullen we maar afronden
Leuke discussie desalniettemin. Ik ben nog steeds van mening dat weinig verversen beter is dan veel, in een bak met weinig licht, geen CO2-toevoeging, een daarop geselecteerd plantbestand en een lage visbezetting. Maar ik ben wel overtuigd dat je een indrukwekkende hoeveelheid theoretische kennis hebt!
Mag ik vragen wat je achtergrond is?

Het idee dat je zonder veel licht en co2 aanzienlijk minder vervuiling hebt vind ik lastig, Het zou best kunnen zijn. Maar dan is veel planten in een low tech bak ook niet perse voordelig.

Ter verduidelijking: minder vervuiling is hier voornamelijk omdat je in zo'n bak houdt (als je het goed doet). Aangezien je anders te veel macronutrienten in de bak krijgt t.o.v. de andere nutrienten en hoeveelheid licht.

Het hele idee van kringlopen in het aquarium is dus nogal betrekkelijk.

100% mee eens. Je voegt van alles toe (vissen, voer, bemesting etc) en je haalt er heel wat anders uit (snoeiafval). Dat kan nooit precies in balans zijn. Uberhaupt is het een veel te klein watertje om nooit te hoeven verversen.

De opname en afgifte van stoffen door planten is ingewikkelder dan enkel co2 en licht.

Zeker, interessant wat hierin de rol van DOC's is. Wat de exacte reden is dat een plant het soms blijvend "niet goed doet" is mij dan ook niet altijd duidelijk. Tegenwoordig neem ik dan gewoon afscheid van de plant en kijk of het een andere wel lukt. Zo heb ik uiteindelijk een mooi plantbestand dat bestand is tegen mijn aanpak

 

[Ronald_J]

Ik zou het wat willen nuanceren. Nooit verversen is niet zo goed. Heel veel/vaak verversen is niet zonder nadelen. Dus ergens in het midden moet de Sweet spot zitten.

Trouwens, als we toch al off topic zijn, nog iets anders. Ik heb gelezen dat het ook mogelijk zou moeten zijn om in het filter heterotrofe bacteriën te kweken die de DOCs kunnen afbreken. Iemand daar ervaring mee?

 

[jessicapilon]

Ik denk dat het verstandig is om voor alle ideeen en vragen van jullie hier een topic voor te openen omdat we nu aardig offtopic gaan. Op deze manier zal de discussie ook voor andere leden wellicht nog zinvol zijn.