Topicstarter heeft een beplant aquarium, dus voorlopig kunnen we uitgaan van dat hij/zij nitraat zal willen voor de planten.
Een filter met veel vuil er in geeft een dikke biofilm. Een dikke biofilm bevat nauwelijks tot geen zuurstof. Daardoor is er in een vuil filter minder nitrificatie door nitrificerende bacterien die zuurstof nodig hebben. Dan gaat de nitrificatie overgenomen worden door de heterotrofe bacterien (die normaal vooral het organisch afval omzetten) en andere bacterien die kunnen omgaan met weinig tot geen zuurstof. Ook zal in zo'n filter meer denitrificatie gaan plaatsvinden, het afbreken van nitraat tot stikstof dat (grotendeels) zo de bak uit gaat.
Een filter met een hoge doorstroming dat geregeld wordt schoongemaakt bevat minder organisch afval en daardoor ook minder heterotrofe bacterien. Er zal daardoor een dunnere biofilm zijn die geschikt is voor de doorgaans door ons gewenste nitrificerende bacterien. Het voordeel van deze bacterien tov de nitrificatie door heterotrofe en andere bacterien, is dat de nitrificerende bacterien heel erg veel efficienter zijn in wat ze doen, waardoor het aquarium veel beter kan inspelen op schommelingen in aanbod van ammoniak en nitriet.
Veel bacterien in je filter/bodem omdat daar veel vuil in zit is niet per definitie een voordeel. Dat is iets dat vooral een voordeel kan hebben voor mensen die een hoge denitrificatie zoeken. Dat lijkt mij een situatie die vooral gewenst is bij mensen die of een hoge visbelasting in hun bak hebben, of die geen planten in hun bak hebben, of een combinatie van die 2, en dat dan liefst nog in combinatie met nauwelijks waterwissels, zodat je die denitrificatie nodig hebt om je nitraatwaarde acceptabel te houden.
Dat lijkt me niet de standaardsituatie die veel (beginnende) aquarianen hebben.
Iedereen heeft wat bacterien nodig in zijn aquarium, in de bodem, in het filter. Ook de heterotrofe bacterien. En die komen er ook gerust wel. Maar het geregeld afvoeren van een goede portie van het vuil kan bijdragen aan een meer stabiele nitrificatie en minder denitrificatie.
Dit is een samenvatting van dingen die ik gelezen heb. Een samenvatting die zo kort door de bocht is dat hij bijna per definitie onjuist is. Mijn advies is om de artikelen die ik hierbij link eens door te lezen. Het zal niet zaligmakend zijn, maar het is op zijn minst leerzaam denk ik.
https://www.aquainfo.nl/biologisch-filteren/
https://www.aquainfo.nl/mineralisatie/
https://www.aquainfo.nl/de-biofilm/