tharealmb
Well-known member
[size]Zelf LED-Verlichting maken[/size]
Ik ben al een tijdje aan het kijken naar LED, maar ik vind de oplossingen zoals standaard geboden vaak erg prijzig (voor mij zou het op 300 euro komen). Daarom ben ik nu een boodschappenlijstje aan het maken om het in China te bestellen en zelf te bouwen. Het leveren zal wel even duren dus verwacht niet veel updates in het begin.
Uiteindelijk wil ik hier een soort "handleiding" mee maken zodat je zelf aan de slag kan. Ik probeer het volledig soldeervrij te houden. Zelf kan ik niet solderen maar als het moet...
[size]Deel 1: Hoe maak je een boodschappenlijst[/size]
Allereerst mijn boodschappenlijstje tot nu toe!
[size]A) LEDstrip kiezen:[/size]
5M SMD 5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5M SDM 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
Maar wat houden al die afkortingen en getallen nu eigenlijk in? En hoe weet je nu welke je moet hebben? als voorbeeld neem ik mijn eigen aquarium. Zelf heb ik een Juwel Vision 260. Deze is 120cm breed en 46 cm diep. de hoogte is 50 cm, waarbij niet veel aquaria heel veel dieper zullen zijn. Maar hoeveel LED�s moet ik? en welke strips?
Voor het kiezen van een LED strip moet je op 6 punten letten:
[size]1. Voltage: [/size]
12 of 24 volt. 12 volt is het veiligst voor jezelf en de vissen. Ook veel gebruikt.
[size]2. Kleurtemperatuur:[/size]
Kleurtemperatuur is hoe �warm� of �koud� wij het licht zien. Het heeft dus niets met warmte te maken, enkel met het gevoel wat wij er bij krijgen. een lage waarde in Kelvin is warm licht, en een hoge waarde in Kelvin is koud licht. In de lampen in je woonkamer zitten waarschijnlijk 2700k lampen. Dit is een lage waarde, en daarom vinden wij het �warm en gezellig licht�. Voor wit, helder licht word vaak 6500k gebruikt. Voor tropische aquaria is dit een veilige keuze, omdat de zon+lucht gezamelijk ook 6500k is. Voor zeewater wordt vaak nog kouder licht gebruikt, beginnend bij 10.000k voor �oppervlakte-aquaria� en 20.000k om de diepzee na te bootsen.
Ik kies voor 6500k. dit geeft helder wit licht, wat de werkelijke kleuren weergeeft. RGB lichten hebben geen Kelvin-rating, omdat je hier elke kleur mee kan nabootsen. RGB lichten zijn echter vaak minder krachtig en niet altijd exact in te stellen. Vandaar dat we dus een �enkelkleurige� ledstrip gebruiken, en een RGB ledstrip voor effecten en plantengroei.
[size]3. Ledtype en Lumens[/size]
Er zijn 3 typen led met bijbehorende sterktes.
3528 is het minst sterk, met 6-8 lumens. Voor aquariums niet bruikbaar omdat je teveel rijen zou moeten plaatsen.
5050 komt nu het meest voor, met 16-22 lumens per led. Vaak genoeg voor aquaria.
5630 is relatief nieuw en zeldzaam. 45-50 lumens per led.
Helaas door allerlei factoren als waterproofing en verliezen is het daadwerkelijke aantal lumen lager. De fabrikant geeft vaak wel aan wat het aantal lumen daadwerkelijk is.
Wat betekend dit nu voor mijn ledstrips? ik had deze gekozen
5Meter SMD 5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
De witte is dus extra sterk, en de RGB is normale sterkte. Maar hoe sterk is sterk?
Mijn 5630 geeft 35-40 lumens en de 5050 geeft 12-14 lumens. De verschillen blijven echter gelijk (5630 is meer dan 2x zo sterk dan 5050). Echter is dit het aantal lumens per led. Dus hoe weten we nu hoeveel meter aan strip we nodig hebben? hiervoor moeten we het aantal leds weten en de hoeveelheid lumens die nodig is.
[size]4. Leds/meter[/size]
Vaak staat het aantal Lumens/meter wel vermeld.
Het aantal LED's per meter bepaald hoeveel lumen er totaal in je bak komt. 60 leds/meter van mijn type 5630 komt dus op
35 lumens x 60 leds=2100 Lm/meter.
mijn type 5050 heeft echter 120 leds/meter
12 lumens x 120 leds=1440 lumens komen. Bijna 1/3e van de witte leds.
Meer leds/meter betekend dus dat je minder meter aan slang nodig hebt. Dus kijk hoeveel Lumens per led een strip geeft, en reken dit om naar het aantal lumen per meter (lumen/led * aantal lumens/meter = lumens/meter). bij sommige fabrikanten staat het aantal lumens per 5 meter vermeld, of zelfs per meter.
5Meter SMD5630 wit waterproof IP68 60leds/m @35-40lm/led
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m @12-14lm/led
Mijn witte led is type 5630 en heeft dus ~3x zoveel licht per led als de RGB 5050 versie. Echter zit op de RGB wel 2x zoveel led's per meter. Dus ondanks dat de witte strip 3x zo sterk is, is door het aantal leds per meter de RGB strip bijna net zo sterk!
[size]5. Stralingshoek:[/size]
De 3 watt lampen die je wel eens ziet zijn ontzettend fel, maar eigenlijk valt dat best mee. Ze stralen alleen in een scherpe hoek recht omlaag. Voor onze led is het fijn als het meer verspreid is. Gelukkig word veel led tegenwoordig voorzien van 120 graden stralingshoek. Op die manier heb je de beste spreiding in je aquarium, zonder veel verlies van naar buiten stralend licht.
[size]6. IP-Rating[/size]
De ip-ratings geven aan hoe sterk en waterdicht iets is. het eerste getal staat voor de stofdichtheid, en de 2e staat voor de waterdichtheid. Voor een aquarium heb je het liefst IP68 (mag onder water liggen) of IP67 (dompelbaar in water). �waterproof� is geen goede aanduiding! er zijn genoeg horloges die als waterproof worden bestempeld, maar die onder de douche al stuk gaan. dit komt doordat de �waterproofing� is getest met druppels recht van boven bijvoorbeeld. technisch gezien waterdicht� maar niet voor in een aquarium! Het probleem is ook niet zozeer het in het water vallen van de strip, maar het vocht dat verdampt en in de strip zou kunnen komen. Dus: IP68 OF IP67.
5Meter SMD5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
Mijn witte strip is IP68, en de RGB is IP67. De laatste ga ik dus nog even controleren waar er water naar binnen zou kunnen, en dit afkitten.
[size]B) Controller:[/size]
TC420 programmeerbaar
Om de ledstrip aan te kunnen zetten en te kunnen bedienen hebben we een schakelaar of controller nodig. Ik heb gekozen voor deze controller, omdat je deze kunt programmeren. Klinkt eng, valt mee. er zit een programma bij voor de pc waarmee je op gezette tijden kunt aangeven welke strip hoeveel licht en welke kleur licht moet afgeven. Dit gaat geleidelijk van de ene naar de andere instelling, waardoor je dus zonsopgangen kunt nabootsen. Erg leuk voor weinig extra kosten t.o.v. een afstandsbediening.
Voorbeeldvideo van TC420
[size]C) Stroom en vebruik:[/size]
Voordat je wat voor �power supply� je nodig hebt, moet je eerst weten hoeveel meter ledstrip je nodig hebt, en hoeveel watt dit neemt. Hiervoor heb je de gegevens nodig uit het vorige kopje (lumens per led).
Mijn hudige buizen zonder reflector geven 4200 Lumen per stuk af. De helft schijnt naar boven, en weerkaatst niet dus kunnen we al wegdenken. Eigenlijk kunnen we zo�n 75% wel wegdenken, maar voor de zekerheid houden we 50% verlies aan ten opzichte van led (wat wel gericht is).
Totaal heb ik dus 2 buizen x 4200 lumen, gedeeld door 2 (50% verlies) is 4200 lumen nodig.
Mijn led-strip geef 35 lumen per led. 4200 lumen delen door 35 lumen/led= 120 leds.
Met 60 leds/meter kom ik dus op exact 2 meter aan ledstrip. Hiermee heb ik al genoeg licht met enkel de witte leds.
De gekleurde leds kan je dan zelf kijken hoeveel strips je wilt, afhankelijk van de felheid. ik neem 2 strips gekleurde leds. deze leds geven 12 lumens/led.
dus 12 lumens x 120 leds/m x 2 meter = 2880 lumens.
Zo heb ik totaal 7080 Lumens totaal. Bijna evenveel als de t5 had met veel minder lichtverlies!
Stroomadapter (power supply)
Nu ik het aantal meter weet, kan ik uitrekenen hoeveel watt deze leds nodig hebben. Hiervoor vermenigvuldigen we het aantal meter, met het aantal watt/meter.
mijn witte led verbruikt 96 watt per 5 meter. Per meter is dat 19.6 watt. Dat maal 2 meter is 38.2 watt
Mijn RGB led verbruikt 110 watt per 5 meter. Per meter is dat 22 watt. Dat maal 2 meter is 44 watt.
Totaal: 82.2 watt. maar�. de meeste power supply�s hebben een efficientie van 80 a 85 procent. dus om extra ruimte te houden.. 82.2 watt/0.8=102.75.
We hebben dus een voeding nodig van MEER dan 102.75. Minder is wel een probleem. Als je een voeding neemt van 600 watt is dat geen enkel probleem, en neemt ook eigenlijk niet meer stroom. Dus je kan beter wat te groot nemen dan te klein. In mijn geval heb ik een 120 watt voeding genomen. Op die manier kan er eventueel nog een half metertje bij ergens.
Zoals je ziet, heb ik nauwelijks een energiebesparing (20 watt). Dat scheelt, met 12 uur licht, 20 euro per jaar. Ik zou 1 RGB strip kunnen nemen, of de witte en RGB zo kunnen combineren dat ik exact op 4200 lumen kom. Maar ik ga in dit geval voor zekerheid en extra. En vergis je niet: als je led dimt, vraagt het ook veel minder energie!
D) VERBINDINGEN:
We hebben nu de LED strips, de stroomadapter en de controller. Nu moeten we het nog zien te verbinden. Je kunt dit doen door kabels te solderen, of door speciale clips te kopen, die je op de LED-kabels kan klikken. Je kunt LED kabels namelijk om de X aantal lampjes 'knippen' en weer verbinden met een kabel. Dit is aangegeven op de strip.
Kijk goed naar de kabel hoeveel verbindingspuntjes deze hebben. RGB heeft altijd 4 pinnetjes/kabeltjes. Wit heeft meestal 2, maar soms ook 4. Wat ik nodig had (en wat jullie waarschijnlijk ook nodig hebben).
Zodra ik alle materialen heb, zal ik een update doen inclusief foto's en eventueel video's over het aansluiten.
Verlengkabel 4pin
2pins connectordraad
Krimpkous
Ik hoop dat iemand er iets aan heeft, en misschien kunnen we hier, als het project af is, een voorbeeld met uitleg van maken zodat mensen een uidelijker beeld hebben hoe ze LED kunnen gebruiken voor het aquarium!
Disclaimer
De materie of licht, lux, lumens en PAR/PUR maken het erg ingewikkeld om uit te rekenen hoeveel licht je nu daadwerkelijk nodig hebt. de hele aquariawereld is nogal verdeeld hierover. omdat het licht (lumens) van een t5/t8 alle kanten op schijnt (dus ook buiten de bak) en een LED enkel in de bak schijnt. Als ik Lumens aanhoud, hebben we waarschijnlijk 2x teveel licht in de bak, als het niet meer is. Daarom ga ik bij LED ervan uit dat ik 2x minder licht nodig heb dan bij T5, en dan de T5 die standaard in de meeste aquaria zit.
Als je dit niet kloppend vind, en dit in normale taal kan uitleggen wil ik alles best opnieuw doorrekenen. Echter moet je eigenlijk naar PAR/PUR waardes kijken, etc etc. Maar om het niet onnodig lastig te maken ga ik daar nu niet op in. Na de test kunnen we zien de berekening klopt.
Ik ben al een tijdje aan het kijken naar LED, maar ik vind de oplossingen zoals standaard geboden vaak erg prijzig (voor mij zou het op 300 euro komen). Daarom ben ik nu een boodschappenlijstje aan het maken om het in China te bestellen en zelf te bouwen. Het leveren zal wel even duren dus verwacht niet veel updates in het begin.
Uiteindelijk wil ik hier een soort "handleiding" mee maken zodat je zelf aan de slag kan. Ik probeer het volledig soldeervrij te houden. Zelf kan ik niet solderen maar als het moet...
[size]Deel 1: Hoe maak je een boodschappenlijst[/size]
Allereerst mijn boodschappenlijstje tot nu toe!
[size]A) LEDstrip kiezen:[/size]
5M SMD 5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5M SDM 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
Maar wat houden al die afkortingen en getallen nu eigenlijk in? En hoe weet je nu welke je moet hebben? als voorbeeld neem ik mijn eigen aquarium. Zelf heb ik een Juwel Vision 260. Deze is 120cm breed en 46 cm diep. de hoogte is 50 cm, waarbij niet veel aquaria heel veel dieper zullen zijn. Maar hoeveel LED�s moet ik? en welke strips?
Voor het kiezen van een LED strip moet je op 6 punten letten:
[size]1. Voltage: [/size]
12 of 24 volt. 12 volt is het veiligst voor jezelf en de vissen. Ook veel gebruikt.
[size]2. Kleurtemperatuur:[/size]
Kleurtemperatuur is hoe �warm� of �koud� wij het licht zien. Het heeft dus niets met warmte te maken, enkel met het gevoel wat wij er bij krijgen. een lage waarde in Kelvin is warm licht, en een hoge waarde in Kelvin is koud licht. In de lampen in je woonkamer zitten waarschijnlijk 2700k lampen. Dit is een lage waarde, en daarom vinden wij het �warm en gezellig licht�. Voor wit, helder licht word vaak 6500k gebruikt. Voor tropische aquaria is dit een veilige keuze, omdat de zon+lucht gezamelijk ook 6500k is. Voor zeewater wordt vaak nog kouder licht gebruikt, beginnend bij 10.000k voor �oppervlakte-aquaria� en 20.000k om de diepzee na te bootsen.
Ik kies voor 6500k. dit geeft helder wit licht, wat de werkelijke kleuren weergeeft. RGB lichten hebben geen Kelvin-rating, omdat je hier elke kleur mee kan nabootsen. RGB lichten zijn echter vaak minder krachtig en niet altijd exact in te stellen. Vandaar dat we dus een �enkelkleurige� ledstrip gebruiken, en een RGB ledstrip voor effecten en plantengroei.
[size]3. Ledtype en Lumens[/size]
Er zijn 3 typen led met bijbehorende sterktes.
3528 is het minst sterk, met 6-8 lumens. Voor aquariums niet bruikbaar omdat je teveel rijen zou moeten plaatsen.
5050 komt nu het meest voor, met 16-22 lumens per led. Vaak genoeg voor aquaria.
5630 is relatief nieuw en zeldzaam. 45-50 lumens per led.
Helaas door allerlei factoren als waterproofing en verliezen is het daadwerkelijke aantal lumen lager. De fabrikant geeft vaak wel aan wat het aantal lumen daadwerkelijk is.
Wat betekend dit nu voor mijn ledstrips? ik had deze gekozen
5Meter SMD 5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
De witte is dus extra sterk, en de RGB is normale sterkte. Maar hoe sterk is sterk?
Mijn 5630 geeft 35-40 lumens en de 5050 geeft 12-14 lumens. De verschillen blijven echter gelijk (5630 is meer dan 2x zo sterk dan 5050). Echter is dit het aantal lumens per led. Dus hoe weten we nu hoeveel meter aan strip we nodig hebben? hiervoor moeten we het aantal leds weten en de hoeveelheid lumens die nodig is.
[size]4. Leds/meter[/size]
Vaak staat het aantal Lumens/meter wel vermeld.
Het aantal LED's per meter bepaald hoeveel lumen er totaal in je bak komt. 60 leds/meter van mijn type 5630 komt dus op
35 lumens x 60 leds=2100 Lm/meter.
mijn type 5050 heeft echter 120 leds/meter
12 lumens x 120 leds=1440 lumens komen. Bijna 1/3e van de witte leds.
Meer leds/meter betekend dus dat je minder meter aan slang nodig hebt. Dus kijk hoeveel Lumens per led een strip geeft, en reken dit om naar het aantal lumen per meter (lumen/led * aantal lumens/meter = lumens/meter). bij sommige fabrikanten staat het aantal lumens per 5 meter vermeld, of zelfs per meter.
5Meter SMD5630 wit waterproof IP68 60leds/m @35-40lm/led
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m @12-14lm/led
Mijn witte led is type 5630 en heeft dus ~3x zoveel licht per led als de RGB 5050 versie. Echter zit op de RGB wel 2x zoveel led's per meter. Dus ondanks dat de witte strip 3x zo sterk is, is door het aantal leds per meter de RGB strip bijna net zo sterk!
[size]5. Stralingshoek:[/size]
De 3 watt lampen die je wel eens ziet zijn ontzettend fel, maar eigenlijk valt dat best mee. Ze stralen alleen in een scherpe hoek recht omlaag. Voor onze led is het fijn als het meer verspreid is. Gelukkig word veel led tegenwoordig voorzien van 120 graden stralingshoek. Op die manier heb je de beste spreiding in je aquarium, zonder veel verlies van naar buiten stralend licht.
[size]6. IP-Rating[/size]
De ip-ratings geven aan hoe sterk en waterdicht iets is. het eerste getal staat voor de stofdichtheid, en de 2e staat voor de waterdichtheid. Voor een aquarium heb je het liefst IP68 (mag onder water liggen) of IP67 (dompelbaar in water). �waterproof� is geen goede aanduiding! er zijn genoeg horloges die als waterproof worden bestempeld, maar die onder de douche al stuk gaan. dit komt doordat de �waterproofing� is getest met druppels recht van boven bijvoorbeeld. technisch gezien waterdicht� maar niet voor in een aquarium! Het probleem is ook niet zozeer het in het water vallen van de strip, maar het vocht dat verdampt en in de strip zou kunnen komen. Dus: IP68 OF IP67.
5Meter SMD5630 wit waterproof IP68 60leds/m
5Meter SMD 5050 RGB waterproof IP67 120leds/m
Mijn witte strip is IP68, en de RGB is IP67. De laatste ga ik dus nog even controleren waar er water naar binnen zou kunnen, en dit afkitten.
[size]B) Controller:[/size]
TC420 programmeerbaar
Om de ledstrip aan te kunnen zetten en te kunnen bedienen hebben we een schakelaar of controller nodig. Ik heb gekozen voor deze controller, omdat je deze kunt programmeren. Klinkt eng, valt mee. er zit een programma bij voor de pc waarmee je op gezette tijden kunt aangeven welke strip hoeveel licht en welke kleur licht moet afgeven. Dit gaat geleidelijk van de ene naar de andere instelling, waardoor je dus zonsopgangen kunt nabootsen. Erg leuk voor weinig extra kosten t.o.v. een afstandsbediening.
Voorbeeldvideo van TC420
[size]C) Stroom en vebruik:[/size]
Voordat je wat voor �power supply� je nodig hebt, moet je eerst weten hoeveel meter ledstrip je nodig hebt, en hoeveel watt dit neemt. Hiervoor heb je de gegevens nodig uit het vorige kopje (lumens per led).
Mijn hudige buizen zonder reflector geven 4200 Lumen per stuk af. De helft schijnt naar boven, en weerkaatst niet dus kunnen we al wegdenken. Eigenlijk kunnen we zo�n 75% wel wegdenken, maar voor de zekerheid houden we 50% verlies aan ten opzichte van led (wat wel gericht is).
Totaal heb ik dus 2 buizen x 4200 lumen, gedeeld door 2 (50% verlies) is 4200 lumen nodig.
Mijn led-strip geef 35 lumen per led. 4200 lumen delen door 35 lumen/led= 120 leds.
Met 60 leds/meter kom ik dus op exact 2 meter aan ledstrip. Hiermee heb ik al genoeg licht met enkel de witte leds.
De gekleurde leds kan je dan zelf kijken hoeveel strips je wilt, afhankelijk van de felheid. ik neem 2 strips gekleurde leds. deze leds geven 12 lumens/led.
dus 12 lumens x 120 leds/m x 2 meter = 2880 lumens.
Zo heb ik totaal 7080 Lumens totaal. Bijna evenveel als de t5 had met veel minder lichtverlies!
Stroomadapter (power supply)
Nu ik het aantal meter weet, kan ik uitrekenen hoeveel watt deze leds nodig hebben. Hiervoor vermenigvuldigen we het aantal meter, met het aantal watt/meter.
mijn witte led verbruikt 96 watt per 5 meter. Per meter is dat 19.6 watt. Dat maal 2 meter is 38.2 watt
Mijn RGB led verbruikt 110 watt per 5 meter. Per meter is dat 22 watt. Dat maal 2 meter is 44 watt.
Totaal: 82.2 watt. maar�. de meeste power supply�s hebben een efficientie van 80 a 85 procent. dus om extra ruimte te houden.. 82.2 watt/0.8=102.75.
We hebben dus een voeding nodig van MEER dan 102.75. Minder is wel een probleem. Als je een voeding neemt van 600 watt is dat geen enkel probleem, en neemt ook eigenlijk niet meer stroom. Dus je kan beter wat te groot nemen dan te klein. In mijn geval heb ik een 120 watt voeding genomen. Op die manier kan er eventueel nog een half metertje bij ergens.
Zoals je ziet, heb ik nauwelijks een energiebesparing (20 watt). Dat scheelt, met 12 uur licht, 20 euro per jaar. Ik zou 1 RGB strip kunnen nemen, of de witte en RGB zo kunnen combineren dat ik exact op 4200 lumen kom. Maar ik ga in dit geval voor zekerheid en extra. En vergis je niet: als je led dimt, vraagt het ook veel minder energie!
D) VERBINDINGEN:
We hebben nu de LED strips, de stroomadapter en de controller. Nu moeten we het nog zien te verbinden. Je kunt dit doen door kabels te solderen, of door speciale clips te kopen, die je op de LED-kabels kan klikken. Je kunt LED kabels namelijk om de X aantal lampjes 'knippen' en weer verbinden met een kabel. Dit is aangegeven op de strip.
Kijk goed naar de kabel hoeveel verbindingspuntjes deze hebben. RGB heeft altijd 4 pinnetjes/kabeltjes. Wit heeft meestal 2, maar soms ook 4. Wat ik nodig had (en wat jullie waarschijnlijk ook nodig hebben).
- 4x 4pins connectordraadje (Verbinden 2 afgeknipte RGB strips) (heb maar 1 nodig waarschijnlijk� maar extra is nooit weg)
- 4x 2pins connectordraadje (verbinden 2 afgeknipte witte strips) (heb maar 1 nodig waarschijnlijk� maar extra is nooit weg)
- Verlengkabel 2.5 meter 4-pin met kliksysteem (RGB) (zodat de LED controller in de kast kan staan)
- Verlengkabel 20 meter 2-pin zonder kliksysteem (dus solderen) (Wit) (zodat de LED controller in de kast kan staan)
- Krimpkousen om aansluitingen te verstevigen.
- Siliconenkit om aansluitingen waterdicht te maken.
Zodra ik alle materialen heb, zal ik een update doen inclusief foto's en eventueel video's over het aansluiten.
Verlengkabel 4pin
2pins connectordraad
Krimpkous
Ik hoop dat iemand er iets aan heeft, en misschien kunnen we hier, als het project af is, een voorbeeld met uitleg van maken zodat mensen een uidelijker beeld hebben hoe ze LED kunnen gebruiken voor het aquarium!
Disclaimer
De materie of licht, lux, lumens en PAR/PUR maken het erg ingewikkeld om uit te rekenen hoeveel licht je nu daadwerkelijk nodig hebt. de hele aquariawereld is nogal verdeeld hierover. omdat het licht (lumens) van een t5/t8 alle kanten op schijnt (dus ook buiten de bak) en een LED enkel in de bak schijnt. Als ik Lumens aanhoud, hebben we waarschijnlijk 2x teveel licht in de bak, als het niet meer is. Daarom ga ik bij LED ervan uit dat ik 2x minder licht nodig heb dan bij T5, en dan de T5 die standaard in de meeste aquaria zit.
Als je dit niet kloppend vind, en dit in normale taal kan uitleggen wil ik alles best opnieuw doorrekenen. Echter moet je eigenlijk naar PAR/PUR waardes kijken, etc etc. Maar om het niet onnodig lastig te maken ga ik daar nu niet op in. Na de test kunnen we zien de berekening klopt.
